Ćwiczenia w obecnoÅ›ci natury, nawet w warunkach wirtualnej rzeczywistoÅ›ci, o wiele bardziej relaksujÄ… niż ćwiczenia na bieżni na sali gimnastycznej – zauważyli naukowcy z Florida International University. Wirtualna rzeczywistość wciąż jednak daje efekty bardzo odlegÅ‚e od tego, co można osiÄ…gnąć na Å›wieżym powietrzu. Choć mózg otrzymuje zbliżone bodźce wzrokowe i sÅ‚uchowe, to wciąż jednak nie udaje mu siÄ™ stworzyć w peÅ‚ni wiarygodnej iluzji przebywania w otoczeniu natury.
– KorzystajÄ…c z rzeczywistoÅ›ci rozszerzonej lub wirtualnej, w pewien sposób odtwarzamy wrażenia, stymulujemy okreÅ›lone obszary mózgu. Możemy uzyskać mniej wiÄ™cej takie same bodźce sÅ‚uchowe i wzrokowe, ale nie da siÄ™ odtworzyć wszystkiego – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje Marcelo Bigliassi, adiunkt na kierunku psychofizjologii i neuronauki na Florida International University. – JeÅ›li przyjrzymy siÄ™ wynikom naszego badania i innych badaÅ„, które porównujÄ… aktywność na Å›wieżym powietrzu z aktywnoÅ›ciÄ… z udziaÅ‚em wirtualnej przyrody generowanej za pomocÄ… rzeczywistoÅ›ci wirtualnej lub rozszerzonej, to dostrzegamy pewne korzyÅ›ci, widzimy bardziej pozytywne efekty i reakcje percepcyjne. Ludzie odczuwajÄ… wtedy mniejsze zmÄ™czenie, mniej negatywnych odczuć lÄ™kowych i zwiÄ…zanych ze zmÄ™czeniem. Na pewno wiÄ™c takie rozwiÄ…zanie ma zalety z perspektywy psychologicznej.
W badaniu wzięło udziaÅ‚ 17 kobiet i 13 mężczyzn, których Å›rednia wieku wynosiÅ‚a 24 lata. Badani zostali losowo przydzieleni do trzech grup. Pierwsza spacerowaÅ‚a na Å›wieżym powietrzu, druga na bieżni w pomieszczeniu w otoczeniu wygenerowanym w wirtualnej rzeczywistoÅ›ci, a trzecia, kontrolna, na bieżni w pomieszczeniu. Podczas spacerów monitorowano aktywność mózgu za pomocÄ… EEG, a rytm serca – za pomocÄ… czujnika tÄ™tna przymocowanego do klatki piersiowej. Na poczÄ…tku, w poÅ‚owie i na koÅ„cu każdego spaceru uczestnicy oceniali swojÄ… koncentracjÄ™, samopoczucie i pobudzenie.
OkazaÅ‚o siÄ™, że w przeważajÄ…cej części zarówno ćwiczenia na Å›wieżym powietrzu, jak i w wirtualnej rzeczywistoÅ›ci dawaÅ‚y lepsze parametry niż w przypadku spacerów na bieżni. Nadal jednak efekty byÅ‚y najsilniejsze w przypadku aktywnoÅ›ci na Å‚onie natury.
– JeÅ›li chodzi o aktywność mózgu, to podczas spaceru na Å›wieżym powietrzu zaobserwowaliÅ›my wzrost aktywnoÅ›ci fal niskiej czÄ™stotliwoÅ›ci, gÅ‚ównie w korze czoÅ‚owej, i zwiÄ™kszonÄ… Å‚Ä…czność pomiÄ™dzy korÄ… ciemieniowÄ… a korÄ… czoÅ‚owÄ…. Zwykle wiąże siÄ™ to z wystÄ™powaniem sieci stanu spoczynkowego. Jest to zespóÅ‚ obszarów, które sÄ… bardziej aktywne wtedy, gdy siÄ™ relaksujemy, bujamy w obÅ‚okach albo myÅ›limy o naszych odczuciach. ZauważyliÅ›my też, że gdy ludzie spacerujÄ… na Å›wieżym powietrzu, sÄ… bardziej Å›wiadomi wÅ‚asnych emocji, a ćwiczÄ…c na bieżni, zwykle o nich zapominajÄ…. To kolejny bardzo interesujÄ…cy wniosek – zaznacza Marcelo Bigliassi.
Co ciekawe, już zaledwie 5 min „prawdziwego” spaceru wywieraÅ‚o na badanych wyraźny efekt i bardzo silnie pozytywnie oddziaÅ‚ywaÅ‚o na ich stan emocjonalny. Osoby, które poszÅ‚y na spacer, czuÅ‚y siÄ™ o wiele lepiej i byÅ‚y o wiele bardziej zrelaksowane. WykonywaÅ‚y też ćwiczenie w szybszym tempie niż ci, którzy korzystali z bieżni.
– Kiedy otacza nas przyroda, gdy patrzymy na drzewa, czujemy wiatr, sÅ‚yszymy Å›piew ptaków, dostrzegamy wszystko dokoÅ‚a, odbieramy wszystkie bodźce sÅ‚uchowe. SÄ… to wrażenia, które bardzo trudno odtworzyć w laboratorium. Wirtualna rzeczywistość robi to naprawdÄ™ dobrze, ale wciąż część naszego mózgu wie, że otaczajÄ… nas cztery Å›ciany. Tak wiÄ™c możemy uzyskać bardzo podobnÄ… reakcjÄ™ psychologicznÄ…, możemy wywoÅ‚ać bardzo podobne reakcje emocjonalne, ale nadal jesteÅ›my Å›wiadomi, że przebywamy w laboratorium, wewnÄ…trz pomieszczenia. JeÅ›li ćwiczymy na bieżni, to nasz mózg nie widzi w tym sensu – wprawdzie idziemy, ale donikÄ…d, nigdy nie osiÄ…gamy celu podróży – zauważa naukowiec z Florida International University.
