Mniej niż co trzeci mężczyzna szuka informacji na temat tego, jak siÄ™ przygotować do poczÄ™cia dziecka, a 42 proc. zdecydowaÅ‚o siÄ™ wczeÅ›niej na zbadanie jakoÅ›ci nasienia – wynika z raportu opracowanego przez NutroPharmÄ™ na potrzeby kampanii „Dziecko wspólna sprawa”. O suplementacjÄ™ przed ciążą dba podobny odsetek przyszÅ‚ych ojców, podczas gdy wÅ›ród przyszÅ‚ych mam jest on dwukrotnie wyższy. Tymczasem – jak przypominajÄ… lekarze poÅ‚ożnicy i ginekolodzy – materiaÅ‚ genetyczny ojca jest tak samo ważny jak matki. Ma wpÅ‚yw nie tylko na to, jakie cechy bÄ™dzie mieć dziecko, ale też na jego zdrowie oraz na prawidÅ‚owy przebieg ciąży.
– Przez ostatnie dziesiÄ™ciolecia przyjęło siÄ™, że to kobieta, przyszÅ‚a mama jest tÄ… najważniejszÄ… osobÄ…, która jest w ciąży. To jest niezgodne z biologiÄ…, ponieważ poÅ‚owa materiaÅ‚u genetycznego w naszym organizmie pochodzi od matki, a druga poÅ‚owa od ojca. Tym samym przygotowanie przyszÅ‚ego taty do bycia pary w ciąży, do rodzenia dziecka i wreszcie wychowania dziecka jest tak samo ważne – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes dr hab. n. med. i n. o zdr. Maciej Socha, profesor UMK, specjalista poÅ‚ożnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej i perinatologii Collegium Medicum w Bydgoszczy, kierownik OddziaÅ‚u PoÅ‚ożniczo-Ginekologicznego Szpitala Å›w. Wojciecha w GdaÅ„sku. – Kampania „Dziecko wspólna sprawa” obejmuje przygotowanie wyników badania, to badanie obejmowaÅ‚o ogromnÄ… liczbÄ™ par, które wyraziÅ‚y swojÄ… opiniÄ™ na temat ciąży, pÅ‚odnoÅ›ci i staraÅ„ o ciążę. Na podstawie tych wyników jesteÅ›my w stanie zapoznać siÄ™ z aktualnym stanem wiedzy par na ten temat.
TrwajÄ…ca obecnie kampania „Dziecko wspólna sprawa” podkreÅ›la, że rola ojca we wÅ‚aÅ›ciwym przygotowaniu do ciąży jest tak samo istotna jak rola mamy. Mężczyzna również dostarcza materiaÅ‚ genetyczny, dlatego powinien zadbać o stan zdrowia i integralność DNA plemników. Zmiany w strukturze DNA wywoÅ‚ane np. stylem życia, używkami, zanieczyszczeniem Å›rodowiska mogÄ… wpÅ‚ywać na zdolność do zapÅ‚odnienia i rozwój poczÄ™tego dziecka. Å»eby zapewnić, że dziecko odziedziczy geny optymalne dla jego rozwoju, konieczne jest wiÄ™c, by oboje rodziców zaangażowaÅ‚o siÄ™ w proces przygotowania. Jednak z badania przeprowadzonego na potrzeby kampanii „Dziecko wspólna sprawa” na grupie ponad 1 tys. przyszÅ‚ych i obecnych mam i ojców oraz ponad 300 lekarzy specjalizujÄ…cych siÄ™ w tematach zwiÄ…zanych z ciążą i pÅ‚odnoÅ›ciÄ… (ginekologów, genetyków, andrologów, poÅ‚ożników i endokrynologów) wynika, że nie zawsze tak jest.
– Jestem ogromnym zwolennikiem tego, żeby inkluzywnie włączać mężczyznÄ™ w caÅ‚y proces zarówno opieki nad dzieckiem, porodu, bycia w ciąży, jak i starania o ciążę. To jest bardzo ważne, żeby zarówno kobieta, jak i mężczyzna byli objÄ™ci odpowiedniÄ… opiekÄ…, żeby zmienić ich nawyki życiowe zwiÄ…zane z aktywnoÅ›ciÄ… fizycznÄ… i dietÄ…, żeby unikali używek i stosowali odpowiedniÄ… suplementacjÄ™ – podkreÅ›la ginekolog.
Wciąż króluje jednak ten sam stereotyp, że przygotowanie do ciąży to zadanie tylko przyszÅ‚ej mamy. Z raportu opracowanego przez NutroPharmÄ™ wynika, że 81 proc. ankietowanych kobiet przyjmowaÅ‚o suplementy przed zajÅ›ciem w ciążę, podczas gdy wÅ›ród mężczyzn – 41 proc.
– Z badania wynika, że wiÄ™kszość par przygotowuje siÄ™ do ciąży, natomiast kiedy mówimy o parach, to myÅ›limy gÅ‚ównie o kobietach, ponieważ ponad 3/4 kobiet zwraca siÄ™ do swojego ginekologa z proÅ›bÄ… o tzw. wizytÄ™ przedkoncepcyjnÄ… i chce siÄ™ przygotować do zajÅ›cia w ciążę. ZupeÅ‚nie inaczej to wyglÄ…da z mężczyznami – tylko 42 proc. mężczyzn bada swoje nasienie przed staraniami o zajÅ›cie w ciążę i tylko poÅ‚owa zmienia swoje nawyki dietetyczne, stara siÄ™ jakoÅ› przygotować do tego ważnego momentu – mówi prof. Maciej Socha.
Badania wskazują, że 30 proc. mężczyzn aktywnie szuka informacji o tym, jak przyszły ojciec może się przygotować do poczęcia dziecka.
– WÅ›ród przyczyn niepowodzenia w zachodzeniu w ciążę, które leżą po stronie mężczyzny, sÄ… nieprawidÅ‚owe parametry nasienia. To najczęściej albo obniżenie liczby plemników o prawidÅ‚owej budowie, albo ogólne zmniejszenie liczby plemników w nasieniu. Natomiast przyczynÄ… tego najczęściej sÄ… nieprawidÅ‚owe zachowania w życiu mężczyzny. Mam na myÅ›li błędy dietetyczne, nieuprawianie sportu, przyjmowanie używek mogÄ…cych wpÅ‚ywać na jakość nasienia. Wreszcie to też jest tak, że w Polsce kobiety przyjmujÄ… stosunkowo czÄ™sto suplementy dietetyczne i te suplementy w przygotowaniach do ciąży odgrywajÄ… ogromnÄ… rolÄ™. Mężczyźni robiÄ… to rzadko, a okazuje siÄ™, że mogÅ‚oby to poprawić parametry nasienia – podkreÅ›la ekspert. – WÅ›ród rzadkich przyczyn mogÄ… być też kÅ‚opoty genetyczne, wrodzone wady, wreszcie kÅ‚opoty z powrózkiem nasiennym, poszerzenie splotu wiciowatego, czyli takiego splotu żylnego, który znajduje siÄ™ w okolicy nasieniowodu. Jednak modyfikacja stylu życia okazuje siÄ™ jednym z ważniejszych elementów przy umiarkowanych nieprawidÅ‚owoÅ›ciach w wyniku badania nasienia i zmiana ta jest w stanie doprowadzić do tego, że para bÄ™dzie miaÅ‚a wiÄ™kszÄ… szansÄ™ na zajÅ›cie w ciążę.
Jak podkreÅ›lajÄ… eksperci, rola materiaÅ‚u genetycznego taty jest istotna także w nawracajÄ…cych poronieniach i rozwoju chorób jednogenowych u dziecka.
– Trzeba pamiÄ™tać, że w przypadku mężczyzn materiaÅ‚ genetyczny ma ogromne znaczenie nie tylko dla samego pÅ‚odu, ale jak wynika z badaÅ„, również dla przebiegu ciąży – przypomina prof. Maciej Socha. – To, co napawa optymizmem, to fakt, że mężczyźni, którzy dowiedzÄ… siÄ™ o tym, że ważne sÄ… parametry ich nasienia, jak ważne jest to, czy uprawiajÄ… sport, jakÄ… dietÄ™ stosujÄ… i jakie suplementy przyjmujÄ…, sÄ… chÄ™tni do zmian. Aktualnie mamy w tej kwestii cztery najważniejsze zalecenia. Mężczyźni, po pierwsze, powinni mieć zbilansowanÄ… dietÄ™, po drugie – umiarkowany ruch, po trzecie – powinni unikać używek i po czwarte, co w dzisiejszych czasach jest bardzo podkreÅ›lane, zapewnić sobie odpowiedniÄ… suplementacjÄ™ dietetycznÄ…. Tutaj myÅ›limy np. o N-acetylocysteinie, cholinie, cynku i selenie. Te suplementy – wraz ze zmianami stylu życia – pozwolÄ… poprawić parametry nasienia, poprawić materiaÅ‚ genetyczny plemników i tym samym siÄ™ przygotować, a finalnie doprowadzić do tego, że dziecko odziedziczy lepszy materiaÅ‚ genetyczny. Również szansa na zdrowy, prawidÅ‚owy przebieg ciąży bÄ™dzie wiÄ™ksza.
Jak podkreÅ›la ginekolog, odpowiednia suplementacja choliny zwiÄ™ksza ochronÄ™ przed uszkodzeniami DNA oraz szanse na prawidÅ‚owe funkcjonowanie centralnego ukÅ‚adu nerwowego, w tym struktur odpowiedzialnych za pamięć. Ma ona także duże znaczenie w procesie dojrzewania plemników. N-acetylocysteina wpÅ‚ywa na liczbÄ™, ruchliwość i morfologiÄ™ plemników oraz integralność DNA. Z kolei selen to antyoksydant chroniÄ…cy plemniki przed negatywnym wpÅ‚ywem stresu oksydacyjnego i przyczyniajÄ…cy siÄ™ do prawidÅ‚owego przebiegu spermatogenezy.
W raporcie, który bada, jak wspóÅ‚czesne pary przygotowujÄ… siÄ™ do ciąży, dodatkowo podjÄ™te zostaÅ‚y też zagadnienia dotyczÄ…ce samej pÅ‚odnoÅ›ci, leczenia niepÅ‚odnoÅ›ci i korzystania z procedury zapÅ‚odnienia pozaustrojowego, czyli in vitro. 88 proc. par deklaruje otwartość na skorzystanie z tej metody, jednak w praktyce ostatecznie decyduje siÄ™ na to miÄ™dzy 41 a 60 proc. par zmagajÄ…cych siÄ™ z problemem niepÅ‚odnoÅ›ci. Eksperci wskazujÄ…, że ta różnica może wynikać z faktu, że aż 44 proc. par spotkaÅ‚o siÄ™ ze stygmatyzujÄ…cymi opiniami przy korzystaniu z procedury in vitro.
– ZapÅ‚odnienie pozaustrojowe metodÄ… in vitro jest jednÄ… z metod, która dla wielu par jest ostatecznoÅ›ciÄ…. Jeżeli okazuje siÄ™, że jest to jedyne wyjÅ›cie i ta metoda jest zalecana, bo daje najwiÄ™ksze szanse na zajÅ›cie w ciążę, wiÄ™kszość par akceptuje takÄ… informacjÄ™ – mówi kierownik OddziaÅ‚u PoÅ‚ożniczo-Ginekologicznego Szpitala Å›w. Wojciecha w GdaÅ„sku. – W Polsce dalej pewnÄ… barierÄ… dostÄ™pu do in vitro sÄ… koszty. Dalej jest też pewna stygmatyzacja tej procedury i wiele par obawia siÄ™ tego, że albo nie bÄ™dzie ona dostatecznie bezpieczna, albo ktoÅ› kiedyÅ›, mówiÄ…c wprost, wytknie palcem danej parze albo dziecku to, że jest z zapÅ‚odnienia pozaustrojowego. Szczęśliwie to siÄ™ zmienia i w toku postÄ™powania diagnostyczno-terapeutycznego zwykle dochodzimy do momentu, w którym rozsÄ…dek bierze górÄ™ i wskazania medyczne sÄ… tymi najważniejszymi.
