Innowacyjne metody diagnozowania guzów mózgu z ludzkich Å‚ez, dron pozwalajÄ…cy prognozować skutki zmian klimatu na podstawie kondycji lodowców czy system czujników zapobiegajÄ…cy zespoÅ‚owi nagÅ‚ej Å›mierci Å‚óżeczkowej u noworodków – to przykÅ‚ady projektów realizowanych przez mÅ‚odych naukowców, które zostaÅ‚y zgÅ‚oszone do II edycji programu Talenty Jutra. Jury wyÅ‚oniÅ‚o spoÅ›ród nich 23 innowacje o najwiÄ™kszym potencjale. Grant w wysokoÅ›ci 25 tys. zÅ‚ ma pozwolić mÅ‚odym naukowcom na kontynuacjÄ™ bÄ…dź rozszerzenie badaÅ„ lub udoskonalenie swojego wynalazku. – To sÄ… mÅ‚odzi ludzie, którzy mogÄ… zmienić oblicze polskiej nauki – mówi Zuzanna Piasecka, prezes Fundacji Empiria i Wiedza, inicjatora konkursu.
– W naszym programie grantowym wspieramy mÅ‚odych ludzi i finansujemy ich projekty. To sÄ… innowacje, projekty, które mogÄ… pozwolić nam na przykÅ‚ad wynaleźć lek na glejaka albo na podstawie badania z Å‚zy oka okreÅ›lić stadium tego raka, nie wykonujÄ…c tomografu komputerowego. Takie badania wymagajÄ… finansowania – mówi agencji Newseria Biznes Zuzanna Piasecka.
Talenty Jutra to konkurs skierowany do mÅ‚odych badaczy, naukowców i wynalazców, którzy sÄ… dopiero na poczÄ…tku swojej Å›cieżki naukowo-badawczej, ale już realizujÄ… innowacyjne projekty w dziedzinach nauk Å›cisÅ‚ych i medycynie. WÅ›ród problemów, nad których rozwiÄ…zaniem pracujÄ… mÅ‚odzi polscy badacze, sÄ… nowotwory. Jeden z takich projektów dotyczy diagnostyki i rozróżniania guzów mózgu: konkretnie glejaka i oponiaka, które rocznie diagnozuje siÄ™ u ok. 3 tys. Polaków. Obecnie nie ma metody wczesnej diagnostyki tej wysoce Å›miertelnej grupy nowotworów.
– Mój projekt polega na tym, aby móc rozróżniać te guzy mózgu w oparciu o badanie warstwy mucynowej w ludzkich Å‚zach poprzez efekt laserowania i barwienie tych mucyn tioflawinÄ… T – wyjaÅ›nia Ewelina JaÅ‚onicka, studentka piÄ…tego roku kierunku lekarskiego na Uniwersytecie KardynaÅ‚a Stefana WyszyÅ„skiego, uczestniczka konkursu.
Co istotne, możliwość małoinwazyjnego pobierania łez (tzw. paskami Schirmera) daje realne szanse na to, aby opisana metoda stała się pierwszym, powszechnym testem neuroonkologicznym na świecie.
Jednym z wynalazków, który znalazÅ‚ siÄ™ w finale II edycji programu grantowego Talenty Jutra, byÅ‚ arktyczny dron, który może pomóc w prognozowaniu skutków zmian klimatycznych i topnienia lodowców. Innowacja tego rozwiÄ…zania polega na połączeniu autonomicznego lotu drona i bezinwazyjnych pomiarów wysokoÅ›ci Å›niegu.
– Projekt Singo, zgÅ‚oszony do konkursu Talenty Jutra, dotyczy budowy drona arktycznego, który mierzy wysokość warstwy Å›niegu w lodowcach. To pozwala m.in. obliczyć, ile wody znajduje siÄ™ w tym lodowcu, i przewidzieć, jak bÄ™dzie siÄ™ ksztaÅ‚towaÅ‚ poziom mórz i oceanów. Budujemy tego drona w oparciu o bezinwazyjne metody pomiarów, tzn. używamy radaru i sonaru. DziÄ™ki temu naukowcy nie bÄ™dÄ… musieli już rÄ™cznie mierzyć warstwy Å›niegu, jak robiÄ… to teraz, czyli po prostu kopiÄ…c trzy–czterometrowy dóÅ‚, w którym badajÄ… próbki. Zamiast tego dron bÄ™dzie mógÅ‚ przelecieć nad lodowcem i zmierzyć wysokość tej warstwy – wyjaÅ›nia Robert MiÅ›kiewicz, lider projektu Singo, finalista konkursu.
NagrodÄ… w konkursie Talenty Jutra jest grant w wysokoÅ›ci 25 tys. zÅ‚, który ma pozwolić mÅ‚odym badaczom na kontynuacjÄ™ bÄ…dź rozszerzenie obszaru tych badaÅ„ lub udoskonalenie swojego wynalazku. W II edycji przyznano 23 takie nagrody. Jednym z nagrodzonych projektów zostaÅ‚ system ikoko do monitorowania czynnoÅ›ci życiowych noworodka podczas snu, bazujÄ…cy na sieci neuronowej.
– Jest to kompleksowy zestaw czujników, który Å›ledzi sygnaÅ‚y życiowe noworodka przebywajÄ…cego w Å‚óżeczku. BazujÄ…c na sieci neuronowej, jest w stanie okreÅ›lić, czy nie wystÄ™puje zagrożenie wystÄ…pienia SIDS, czyli zespoÅ‚u nagÅ‚ej Å›mierci Å‚óżeczkowej – mówi Julia Wilk, studentka Politechniki Warszawskiej, laureatka.
System wykorzystuje matę naciskową i opaskę na nadgarstek, śledząc temperaturę, tętno, natlenienie krwi i ruchy oddechowe. Dzięki procedurom dopasowania system ocenia ryzyko niebezpiecznych zdarzeń, alarmując przy wykryciu anomalii.
– Finansowanie zdobyte w Talentach Jutra chcÄ™ przeznaczyć na rozwiniÄ™cie designu tego systemu, żeby czujniki byÅ‚y w technologii wearable i żeby można byÅ‚o w ergonomiczny sposób zaÅ‚ożyć je dziecku. Pozwoli to też rozwijać technologiÄ™ sieci neuronowych, tak aby zmniejszać ryzyko wystÄ…pienia np. faÅ‚szywego alarmu generowanego przez system. ChcÄ™ też zaprezentować swoje rozwiÄ…zanie na wydarzeniu promujÄ…cym innowacyjne technologie – nie tylko po to, żeby je zareklamować, ale też zwiÄ™kszyć Å›wiadomość na temat problemu, który rozwiÄ…zujÄ™ – podkreÅ›la autorka projektu ikoko.
WÅ›ród nagrodzonych projektów sÄ… także: rakietowa platforma do badaÅ„ aerodynamicznych w warunkach wysokich przeciążeÅ„, znaczenie mikroRNA w diagnostyce pacjentów cierpiÄ…cych na migreny, wykorzystanie grzybów endofitycznych w terapii raka skóry, biodegradowalne implanty do regeneracji koÅ›ci gÄ…bczastej czy bioÅ‚ugowanie telluru z paneli fotowoltaicznych jako element górnictwa miejskiego.
– Talenty Jutra to przede wszystkim program grantowy dla studentów miÄ™dzy 19. a 25. rokiem życia. To sÄ… mÅ‚odzi ludzie, którzy już pracujÄ… w jakichÅ› instytutach badawczych, robiÄ… swoje projekty autorskie albo sÄ… częściÄ… jakiegoÅ› wiÄ™kszego projektu. Zależy nam na tym, żeby oni mieli szansÄ™ siÄ™ rozwijać i wdrażać te rozwiÄ…zania, które majÄ… szansÄ™ zmienić oblicze polskiej nauki – mówi Zuzanna Piasecka. – JednoczeÅ›nie potrzeba też caÅ‚ego, dużego sztabu mentorów w postaci profesorów i ludzi biznesu, którzy tych mÅ‚odych poprowadzÄ… i powiedzÄ… im, czy to jest wÅ‚aÅ›ciwy kierunek, czy takie badania sÄ… już robione na Å›wiecie, czy to nie sÄ… przepalone pieniÄ…dze, pokażą, jak te badania siÄ™ robi i jak zdobywa siÄ™ granty.
PowoÅ‚ana przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) Fundacja Empiria i Wiedza w tym roku nagrodziÅ‚a mÅ‚odych, obiecujÄ…cych badaczy już po raz drugi. ZwyciÄ™zców wyÅ‚oniÅ‚o jury skÅ‚adajÄ…ce siÄ™ z naukowców reprezentujÄ…cych różne dyscypliny oraz różne uczelnie i instytuty badawcze z caÅ‚ej Polski. FinaliÅ›ci reprezentowali różne kategorie: nauki biologiczne, nauki fizyczne i biotechnologiÄ™, informatykÄ™ i nauki inżynieryjno-techniczne, medycynÄ™ i nauki o zdrowiu, nauki chemiczne oraz nauki o Ziemi i Å›rodowisku, a także projekty dyscyplinarne w zakresie 3W (czyli woda, wodór, wÄ™giel).
