W samorzÄ…dach koszty energii elektrycznej odpowiadajÄ… za ok. 60 proc. ogólnych kosztów. Kilkusetprocentowe wzrosty cen mocno uderzajÄ… wiÄ™c w budżety gmin. Aby nie przerzucać w caÅ‚oÅ›ci tych kosztów na mieszkaÅ„ców i podwyżki różnego rodzaju usÅ‚ug, coraz wiÄ™cej samorzÄ…dów szuka oszczÄ™dnoÅ›ci. Część decyduje siÄ™ na gaszenie oÅ›wietlenia ulicznego nocami, inne inwestujÄ… w jego modernizacjÄ™. Wymiana lamp na LED-owe i zintegrowanie ich z inteligentnymi systemami zarzÄ…dzania mogÄ… przynieść ok. 30–40 proc. oszczÄ™dnoÅ›ci. Coraz wiÄ™cej jest także zapytaÅ„ o modernizacjÄ™ budynków użytecznoÅ›ci publicznej.
Z badaÅ„ ankietowych przeprowadzonych w I poÅ‚owie roku wÅ›ród 77 miast przez ZwiÄ…zek Miast Polskich wynika, że skutki podwyżek cen prÄ…du dla budżetów miast i sektora gospodarki komunalnej wyniosÄ…, w zależnoÅ›ci od wielkoÅ›ci miasta, od kilku do kilkudziesiÄ™ciu milionów zÅ‚otych rocznie. W skali caÅ‚ego kraju to ok. 5 mld zÅ‚. Ceny energii dla samorzÄ…dów rosnÄ… od 2020 roku, a w 2021 roku podwyżki zaczęły być bardzo dotkliwe. W czerwcu, jak informowaÅ‚ ZMP, ceny oferowane w przetargach byÅ‚y wyższe o nawet 400 proc. Niektóre miasta gaszÄ… latarnie uliczne lub rezygnujÄ… z oÅ›wietlenia budynków.
– RosnÄ…ce ceny prÄ…du szczególnie dotykajÄ… samorzÄ…dy miejskie czy gminne, chociażby z tego wzglÄ™du, że Å›rednio dla nich koszt energii elektrycznej to jest 60 proc. caÅ‚ych kosztów. W zwiÄ…zku z tym coraz wiÄ™cej jest przetargów publicznych na modernizacjÄ™ oÅ›wietlenia ulicznego, gdzie możemy zastosować rozwiÄ…zania smart city, dziÄ™ki którym możemy w pÅ‚ynny sposób zarzÄ…dzać poszczególnym obszarem oÅ›wietlenia – mówi agencji Newseria Biznes PaweÅ‚ BoryÅ›, business development manager w Trilux Polska, dostawcy rozwiÄ…zaÅ„ oÅ›wietleniowych.
Jak podkreÅ›la, to rozwiÄ…zanie, o którym nie mówi siÄ™ zbyt czÄ™sto w kontekÅ›cie zielonej transformacji, a na pewno znacznie rzadziej niż o ograniczaniu paliw kopalnych czy przechodzeniu na odnawialne źródÅ‚a energii. Tymczasem efektywność systemów oÅ›wietleniowych może przynieść realne oszczÄ™dnoÅ›ci.
– Daje nam to korzyÅ›ci po stronie oszczÄ™dnoÅ›ci energii nawet do 40 proc., ale integrujÄ…c to z systemem zarzÄ…dzania, możemy ustalać harmonogramy czasowe uzależnione od pory dnia, natężenia ruchu czy wszelkich eventów miejskich – wyjaÅ›nia ekspert.
PrzykÅ‚adowo w godzinach 23–5, kiedy ruch na ulicach jest znikomy, można zmniejszyć natężenie Å›wiatÅ‚a do 40, a nawet do 20 proc. wartoÅ›ci strumienia nominalnego opraw oÅ›wietleniowych. Ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa to lepsze rozwiÄ…zanie niż po prostu gaszenie Å›wiatÅ‚a.
– Europa Zachodnia dużo wczeÅ›niej korzystaÅ‚a z energooszczÄ™dnych rozwiÄ…zaÅ„, gÅ‚ównie w technologii LED-owej. Natomiast uważam, że w Polsce też robimy duży krok w tym kierunku i coraz wiÄ™ksza jest Å›wiadomość inwestorów. Widać to chociażby na przykÅ‚adzie specyfikacji technicznych nowo budowanych obiektów. One zawierajÄ… już informacje, że oÅ›wietlenie ma być wykonane w technologii LED-owej, czyli tej najbardziej energooszczÄ™dnej. I coraz częściej siÄ™ zdarza, że jest też mowa o systemie zarzÄ…dzania oÅ›wietleniem – mówi PaweÅ‚ BoryÅ›.
Rezygnacja z tradycyjnych Å›wietlówek to także korzyść dla Å›rodowiska, ponieważ LED-owe lampy majÄ… znacznie dÅ‚uższÄ… trwaÅ‚ość. Oznacza to zmniejszenie czÄ™stotliwoÅ›ci produkcji i ograniczenie jej Å›ladu wÄ™glowego, a także mniej odpadów do zagospodarowania przez gminy.
Taki projekt modernizacji oÅ›wietlenia realizuje Warszawa, która do koÅ„ca tego roku chce wymienić ponad 38 tys. lamp na LED-owe. Inwestycja ma kosztować ponad 32 mln zÅ‚, ale pozwoli ona na zmniejszenie zużycia energii o 27,8 GWh. Jak podkreÅ›la ekspert Trilux Polska, wraz z rosnÄ…cymi cenami za prÄ…d czas zwrotu z takich inwestycji drastycznie siÄ™ skraca.
– PosÅ‚użę siÄ™ tutaj przykÅ‚adem inwestycji, gdzie ograniczyliÅ›my zużycie prÄ…du prawie o 87 proc. ze zwrotem w niecaÅ‚e dwa lata i Å›redniÄ… oszczÄ™dnoÅ›ciÄ… na przeÅ‚omie 10 lat prawie 1,6 mln zÅ‚ – podkreÅ›la PaweÅ‚ BoryÅ›. – Kosztem dla samorzÄ…dów sÄ… także wszelkiego rodzaju obiekty administracyjne, typu szkoÅ‚y, szpitale, biblioteki, i tu też sÄ… rozpisywane przetargi i coraz wiÄ™cej jest zapytaÅ„ dotyczÄ…cych modernizacji budynków użytecznoÅ›ci publicznej.
