Przerwane Å‚aÅ„cuchy dostaw przed rokiem i zakupy „na zapas” spowodowaÅ‚y chwilowy brak niektórych produktów, a w niektórych wypadkach wzrost ich cen. Nie jest to jednak znaczÄ…ca skala podwyżek. PrzykÅ‚adowo wielkanocny koszyk bÄ™dzie kosztowaÅ‚ mniej wiÄ™cej tyle samo co w ubiegÅ‚ym roku. Choć niektóre czynniki, takie jak ceny nawozów czy energii elektrycznej, mogÄ… w kolejnych tygodniach podbijać ceny żywnoÅ›ci, to dosyć mroźna w porównaniu z ostatnimi latami zima powinna dziaÅ‚ać na nie hamujÄ…co. Także wzrost wynagrodzeÅ„ bÄ™dzie rekompensowaÅ‚ zwyżki cen.
– ÅšwiÄ™ta Wielkanocne zawsze sÄ…, jeżeli mogÄ™ tak okreÅ›lić, Å›wiÄ™tami drugiego wyboru, jednak poczÄ…tkujÄ… rok i powodujÄ… wzrost koniunktury – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Dariusz ChoÅ‚ost, general manager w Food Research Institute. – W tamtym roku nasz koszyk wydatków wahaÅ‚ siÄ™ od 200 do 500 zÅ‚. W tym roku wydamy tyle samo, a wrÄ™cz może i mniej, ponieważ przy obecnym lockdownie zmniejszy siÄ™ liczba osób kupujÄ…cych w sklepie, ale bÄ™dziemy kupować jednorazowo wiÄ™cej.
WedÅ‚ug przewidywaÅ„ banku BNP Paribas w tym roku ceny żywnoÅ›ci bÄ™dÄ… wyższe o ok. 1,5 proc. niż przed rokiem. W ubiegÅ‚ym roku Wielkanoc byÅ‚a o prawie 8 proc. droższa niż w 2019 roku. Tym razem taÅ„sze bÄ™dÄ… jaja, wieprzowina i drób. WÄ™dliny powinny pozostać na cenowym poziomie sprzed roku, droższe bÄ™dÄ… twarogi i sery (o ok. 2,5 proc.), a także mleko (o ok. 3,5 proc.). Mocno potaniejÄ… ziemniaki i cebula – odpowiednio o ok. 35 proc. i 19 proc., droższe natomiast bÄ™dÄ… marchew (o 3 proc.), jabÅ‚ka (0,5 proc.) oraz owoce cytrusowe (ok. 3,5 proc.). Wyraźnie wiÄ™cej bÄ™dzie trzeba pÅ‚acić za pieczywo (nawet o 7 proc.). Wypieki i owoce byÅ‚y najmocniej drożejÄ…cymi produktami już w ubiegÅ‚ym roku.
– W czasie pandemii byÅ‚ moment, kiedy Å‚aÅ„cuchy dostaw żywnoÅ›ci siÄ™ zatrzymaÅ‚y, ale obecnie możemy mówić o stabilizacji. OczywiÅ›cie sÄ… też czynniki chwilowe na rynku, które częściowo wpÅ‚ywajÄ… na wzrost żywnoÅ›ci, ale nie o 50 czy 60 proc. – mówi Dariusz ChoÅ‚ost. – Ceny w sklepach czy na targowiskach zawsze wzrastaÅ‚y o 2–3 proc. ByÅ‚o to uzależnione również od pogody.
Z danych GÅ‚ównego UrzÄ™du Statystycznego wynika, że w lutym 2021 roku produkty żywnoÅ›ciowe i napoje bezalkoholowe byÅ‚y droższe niż rok wczeÅ›niej o 0,6 proc., zaÅ› samej żywnoÅ›ci – o 0,1 proc. To niewiele, zważywszy na to, że jeszcze w pierwszej poÅ‚owie 2020 roku żywność drożaÅ‚a zdecydowanie mocniej niż Å›rednie ceny towarów i usÅ‚ug. Obecnie tempo to jest wyraźnie niższe: inflacja ogóÅ‚em wyniosÅ‚a w lutym 2021 roku 2,4 proc. Najmocniej podrożaÅ‚y wody mineralne i źródlane (o 7,6 proc.) oraz ryż (o 7,0 proc.). Wyraźnie widać także wzrost cen pieczywa (5,8 proc.) oraz mÄ…ki (4,5 proc.). TaÅ„sze byÅ‚o natomiast miÄ™so wieprzowe (o 12,4 proc.), drobiowe (o 0,5 proc.) czy warzywa ogóÅ‚em (o 3,0 proc.).
– MyÅ›lÄ™, że w tym roku ceny żywnoÅ›ci nie bÄ™dÄ… rosÅ‚y, mieliÅ›my mroźnÄ… zimÄ™, co jest też dosyć ważne pod wzglÄ™dem rolnictwa, czyli producentów. Z pogodÄ… mamy różnie, na pewno nas zaskoczy susza, ale wydaje mi siÄ™, że mroźna zima też wpÅ‚ynie na to, że te ceny nie bÄ™dÄ… miaÅ‚y pretekstu do wzrostów. RosnÄ… ceny zboża, co jest dosyć ciekawe, co może siÄ™ odbić na branży spożywczej, ale nie możemy mówić o tym, że wszÄ™dzie bÄ™dÄ… podwyżki. Jeżeli ceny bÄ™dÄ… rosÅ‚y, to bÄ™dzie to na poziomie wzrostu naszych wynagrodzeÅ„ – podkreÅ›la ekspert Food Research Institute.
Warto zaznaczyć, że przeciÄ™tne wynagrodzenie w sektorze przedsiÄ™biorstw zatrudniajÄ…cych co najmniej 10 osób (to okoÅ‚o jednej trzeciej wszystkich zatrudnionych w Polsce) byÅ‚o w lutym 2021 roku wyższe o 4,5 proc. niż w ostatnim przedpandemicznym miesiÄ…cu – lutym 2020 roku i wyniosÅ‚o 5568,82 zÅ‚otych brutto.
Jak wynika z badania Food Research Institute, w ciÄ…gu ostatnich 12 miesiÄ™cy dziewięć na 10 firm spożywczych odnotowaÅ‚o wzrost kosztów. W wiÄ™kszoÅ›ci byÅ‚ on wyraźny lub bardzo wyraźny. WynikaÅ‚ on przede wszystkim z ogólnego wzrostu kosztów produkcji w przemyÅ›le, ale też kosztów dostosowania branży do reżimu sanitarnego.
– Rolnictwo jest już coraz bardziej zorganizowane, koszty produkcji sÄ… mniej odczuwalne wÅ›ród rolników, a bardziej wÅ›ród przetwórców, ponieważ oni potrzebujÄ… najwiÄ™cej energii elektrycznej do przetworzenia produktów. Ale wydaje mi siÄ™, że jesteÅ›my też na etapie marketingu ekologicznego i firmy, które przetwarzajÄ… produkty, coraz bardziej komunikujÄ… już nie same produkty, ale to, że sÄ… coraz bardziej ekologiczne w produkcji czy opakowaniach – przekonuje Dariusz ChoÅ‚ost.
Z badania firm wynika także, że wiÄ™cej niż co trzecia odnotowaÅ‚a wzrost przychodów w ujÄ™ciu rocznym. 21 proc. menedżerów wskazaÅ‚o na niższe przychody. OpÅ‚acalność produkcji poprawiÅ‚a siÄ™ w 37 proc. przedsiÄ™biorstw.
