Ludzie decydujÄ… siÄ™ na anonimowość w sieci, bo albo chcÄ… swobodnie wyrażać siebie, albo bez konsekwencji wykazywać zachowania uznawane za toksyczne – wykazali naukowcy z Uniwersytetu Queensland. Za decyzjÄ… o tym, by nie publikować pod swojÄ… prawdziwÄ… tożsamoÅ›ciÄ…, najczęściej stojÄ… niskie poczucie wÅ‚asnej wartoÅ›ci i trudnoÅ›ci w wyrażaniu siebie. Na potrzeby relacji w rzeczywistoÅ›ci cyfrowej ludzie przywdziewajÄ… maski, które pomagajÄ… im speÅ‚niać oczekiwania drugiej strony.
– Dla niektórych anonimowość jest sposobem na wyrażenie siebie i zaprezentowanie siÄ™ z innej strony, której być może nie byliby w stanie ujawnić, nie bÄ™dÄ…c anonimowymi. Ludzie dążą do anonimowoÅ›ci jednak również po to, aby przejawiać zachowania toksyczne i takie, które mogÄ… być nie do przyjÄ™cia w życiu codziennym. W internecie nie poniosÄ… konsekwencji swoich sÅ‚ów, wiÄ™c mogÄ… wypowiadać siÄ™ bardziej swobodnie – mówi agencji Newseria Innowacje Lewis Nitschinsk ze SzkoÅ‚y Psychologii Uniwersytetu Queensland w Brisbane.
ZespóÅ‚ kierowany przez Nitschinska zebraÅ‚ dane od ponad 1,3 tys. uczestników z caÅ‚ego Å›wiata za pomocÄ… ankiety internetowej i dziennika, w którym przez tydzieÅ„ Å›ledzili oni swoje zachowania w internecie. Pytania ankietowe miaÅ‚y pomóc w ocenie motywacji uczestników badania. Byli oni pytani o korzyÅ›ci pÅ‚ynÄ…ce z anonimowoÅ›ci i o zachowania, które wolÄ… wykazywać, gdy sÄ… anonimowi. ByÅ‚y to stwierdzenia takie jak: „czujÄ™ siÄ™ bardziej komfortowo, ujawniajÄ…c informacje o moich pomysÅ‚ach, myÅ›lach i uczuciach, gdy jestem anonimowy”; „kiedy jestem anonimowy w internecie, mogÄ™ rozmawiać z ludźmi, którzy normalnie nie rozmawialiby ze mnÄ… w Å›wiecie offline”, ale i „kiedy jestem anonimowy, Å‚atwiej mi oszukiwać i manipulować ludźmi” czy „czerpiÄ™ satysfakcjÄ™ z dokuczania ludziom anonimowo w internecie”. Na tej podstawie wyÅ‚onione zostaÅ‚y dwa rodzaje postaw motywujÄ…cych: anonimowe wyrażanie siebie i anonimowa toksyczność.
– Osoby dążące do anonimowoÅ›ci zazwyczaj majÄ… niskie poczucie wÅ‚asnego ja, mogÄ… mieć problemy z dokÅ‚adnym okreÅ›leniem swojej tożsamoÅ›ci i obniżonÄ… samoocenÄ™. Wydaje siÄ™, że jest to podstawowa przyczyna dążenia do anonimowoÅ›ci. Można spekulować, że te osoby korzystajÄ… z przestrzeni anonimowoÅ›ci w internecie, aby w pewnym sensie dowiedzieć siÄ™, kim sÄ…. Osoby dążące do wyrażania siebie w sieci mogÄ… mieć wiÄ™kszÄ… fobiÄ™ spoÅ‚ecznÄ… lub bardziej przejmować siÄ™ tym, jak oceniajÄ… ich inni – mówi Lewis Nitschinsk. – Dla niektórych ludzi, którzy odczuwajÄ… fobiÄ™ spoÅ‚ecznÄ… i majÄ… niskÄ… samoocenÄ™, anonimowość może tworzyć bezpieczniejszÄ… przestrzeÅ„, w której czujÄ… siÄ™ mniej bezbronni. W takim znaczeniu jest to zaleta dla niektórych ludzi, jednak nie dla wszystkich.
Inna motywacja kierowaÅ‚a natomiast osobami, które majÄ… skÅ‚onność do przejawiania toksycznych zachowaÅ„, psychopatii i sadyzmu. Dla nich anonimowość to szansa na bezkarny trolling czy cyberprzemoc.
– Anonimowość prowadzi do negatywnych zachowaÅ„, ponieważ ludzie wiedzÄ…, że nic im nie grozi za to, co zamierzajÄ… zrobić. MogÄ… swobodnie przejawiać różnego rodzaju zachowania bez poddawania siÄ™ normom spoÅ‚ecznym, które w innych okolicznoÅ›ciach powstrzymujÄ… nas od negatywnych zachowaÅ„. W życiu codziennym nie mogÄ™ krzyczeć na innÄ… osobÄ™ ani jej wyzywać, ponieważ wiąże siÄ™ to z pewnym kosztem spoÅ‚ecznym. W internecie po wszystkim mogÄ™ siÄ™ po prostu wylogować – nie muszÄ™ ponosić konsekwencji swoich sÅ‚ów – wskazuje badacz z Uniwersytetu Queensland w Brisbane.
Osoby zmotywowane do szukania anonimowoÅ›ci – czy to z powodów samoekspresji, czy z pobudek toksycznych – częściej prezentowaÅ‚y w internecie zmodyfikowane w zależnoÅ›ci od potrzeb lub zupeÅ‚nie nieautentyczne wersje siebie. CzÅ‚owiek, zachowujÄ…c anonimowość, może wiÄ™c strategicznie dostosować prezentacjÄ™ swojej osobowoÅ›ci tak, by byÅ‚a ona optymalna w odniesieniu do danej chwili i tego, co jest oczekiwaniem osób, z którymi wchodzi w interakcjÄ™. Nie musi siÄ™ przy tym obawiać tego, że zostanie zidentyfikowany w przestrzeni cyfrowej przez osoby, które na przykÅ‚ad znajÄ… go osobiÅ›cie lub spotkaÅ‚y w innych miejscach w sieci.
– W internecie zawsze mamy wybór, czy chcemy być anonimowi. Na swoim profilu na X (dawniej Twitterze) mogÄ™ umieÅ›cić zdjÄ™cie kota albo swoje wÅ‚asne. To ciekawe, dlaczego niektórzy ludzie decydujÄ… siÄ™ na umieszczenie wÅ‚asnego zdjÄ™cia, a inni nie. DziÄ™ki internetowi wszyscy sÄ… teraz online, każdy w jakimÅ› stopniu korzysta z mediów spoÅ‚ecznoÅ›ciowych. Dlatego ważne jest zrozumienie niuansów tego zagadnienia i powodów, dla których ludzie przejawiajÄ… okreÅ›lone zachowania, żeby osiÄ…gnąć swoje cele – podkreÅ›la Lewis Nitschinsk.
