Utrata ważnych haseÅ‚, wirtualnych, a czasem także realnych pieniÄ™dzy, wÅ‚amania na konta w social mediach, dostÄ™p niepowoÅ‚anych osób do prywatnych zdjęć – z takimi zagrożeniami styka siÄ™ coraz wiÄ™cej niepeÅ‚noletnich internautów. Wielu z nich zdaje sobie z nich sprawÄ™, ale nie jest w stanie ich rozpoznać. Nie dziwiÄ… wiÄ™c deklaracje mÅ‚odych ludzi, że czujÄ… siÄ™ w sieci coraz mniej pewnie. W dodatku rzadziej szukajÄ… w tym obszarze pomocy u swoich rodziców – wynika z badania ING Banku ÅšlÄ…skiego. To m.in. dlatego bank wspiera edukacjÄ™ mÅ‚odzieży przez zabawÄ™ w ich naturalnym Å›rodowisku – za pomocÄ… gry edukacyjnej „Miasto ING” na platformie gamingowej Roblox.
W tym roku peÅ‚noletność osiÄ…gajÄ… osoby urodzone w 2006 roku, czyli w czasach, w których wiÄ™kszość gospodarstw domowych byÅ‚a już podÅ‚Ä…czona do internetu, a komórkowa technologia 3G otwieraÅ‚a drzwi do mobilnego korzystania z sieci. Osiemnastolatkowie nie znajÄ… wiÄ™c Å›wiata sprzed internetowej rewolucji, nie mówiÄ…c już o mÅ‚odszych nastolatkach i dzieciach. Eksperci nie majÄ… wÄ…tpliwoÅ›ci, że edukowanie o bezpiecznym korzystaniu z sieci, aplikacji oraz cyfrowej rzeczywistoÅ›ci jest obecnie jednÄ… z najpilniejszych potrzeb.
– Na podstawie wyników badania, które zrealizowaliÅ›my razem z agencjÄ… badawczÄ… Minds & Roses wÅ›ród dzieci w wieku od 7. do 17. roku życia, wynika, że ponad 50 proc. z nich chciaÅ‚oby wiÄ™cej wiedzieć na temat bezpieczeÅ„stwa w sieci – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Aleksandra Trojanowska, ekspertka ds. badaÅ„ marketingowych w ING Banku ÅšlÄ…skim. – Z czego wynika tak duże zainteresowanie? PatrzÄ…c na dane rok do roku, roÅ›nie odsetek dzieci deklarujÄ…cych, że nie mogÄ… wykluczyć, iż padÅ‚y ofiarÄ… cyberataku.
Wyniki badania ING Banku ÅšlÄ…skiego, przeprowadzonego wÅ›ród dzieci i mÅ‚odzieży miÄ™dzy 7. a 17. rokiem życia (z których wszyscy byli użytkownikami internetu), wskazujÄ…, że niepeÅ‚noletni użytkownicy czujÄ… siÄ™ w internecie mniej pewnie i mniej bezpiecznie. Wielu z nich opiera to poczucie na wÅ‚asnych doÅ›wiadczeniach. KilkanaÅ›cie procent badanych przyznaje, że straciÅ‚o wirtualnÄ… walutÄ™, a co 10. badany przyznaje, że mógÅ‚ stracić w wyniku oszustwa w sieci prawdziwe pieniÄ…dze. W starszej grupie byÅ‚o to 6 proc., podczas gdy rok temu zaledwie 2 proc.
– Badania ING pokazujÄ…, że już miÄ™dzy 10 a 20 proc. dzieci doÅ›wiadcza różnego rodzaju zagrożeÅ„ online. Te zjawiska zwiÄ…zane z utratÄ… pieniÄ™dzy wirtualnych, ale też prawdziwych Å›rodków czy różnych innych dóbr, bo przecież dzisiaj musimy pamiÄ™tać o tym, że mÅ‚ody czÅ‚owiek rozumie wartość pieniÄ…dza na różne sposoby – mówi Jowita Michalska, zaÅ‚ożycielka i prezeska Digital University.
NajczÄ™stszym cyberprzestÄ™pstwem, w wyniku którego mÅ‚odzi użytkownicy mogÄ… tracić przedmioty w grach lub realne i wirtualne pieniÄ…dze, może być namawianie ze strony oszustów do klikania w podejrzane linki.
– NajwiÄ™kszy odsetek deklaruje, że przesÅ‚any byÅ‚ im faÅ‚szywy link – spotkaÅ‚o to co piÄ…tÄ… osobÄ™. Dodatkowo kolejne niemal 30 proc. nie może wykluczyć, że taka sytuacja miaÅ‚a miejsce – mówi Aleksandra Trojanowska.
Powody do niepokoju budzi także bezpieczeÅ„stwo prywatnoÅ›ci dzieci i mÅ‚odzieży. Niemal jedna trzecia badanych w wieku 13–17 lat nie wyklucza, że osoba niepowoÅ‚ana mogÅ‚a przeglÄ…dać ich prywatne zdjÄ™cia. To doskonale pokazuje z jednej strony skalÄ™ zagrożenia, a z drugiej niepewność mÅ‚odych użytkowników internetu zwiÄ…zanÄ… z obecnoÅ›ciÄ… w sieci. CyberprzestÄ™pcy czÄ™sto celowo kierujÄ… swoje dziaÅ‚ania do tej grupy, liczÄ…c na ich niewielkÄ… Å›wiadomość zagrożeÅ„.
– Dzieci sÄ… nieprzygotowane na takie ataki, bo też nikt ich nie uczy, jak siÄ™ w takich sytuacjach zachować i jak siÄ™ przed nimi chronić. My mamy tendencjÄ™ jako rodzice myÅ›leć, że nasze dzieci sÄ… w internecie dużo bardziej zaawansowane niż my. Nic bardziej mylnego, my jesteÅ›my niezaawansowani, a nasze dzieci korzystajÄ… z internetu bez książeczki bezpieczeÅ„stwa – mówi prezeska Digital University. – My doroÅ›li mamy hasÅ‚a podstawowe, czÄ™sto to jest albo data urodzenia, albo ABCD, albo 1234. NaprawdÄ™ mnóstwo ludzi ma takie hasÅ‚a i one sÄ… w sekundÄ™ do zhakowania. Dzieciaki majÄ… dokÅ‚adnie to samo.
To widać również w wynikach badaÅ„. W porównaniu z poprzedniÄ… edycjÄ… ankiety wiÄ™cej dzieci przyznaje, że ich konta do gier czy aplikacji mogÅ‚y zostać przejÄ™te przez osoby trzecie. W grupie osób miÄ™dzy 7. a 12. rokiem życia takiego zdarzenia nie wyklucza co piÄ…ty badany, w przypadku starszej grupy – co szósty.
Badanie wskazuje, że spada autorytet rodziców jako źródÅ‚a wiedzy o bezpieczeÅ„stwie w sieci. W 2023 roku ok. 80 proc. respondentów deklarowaÅ‚o, że rozmawiaÅ‚o z rodzicami o bezpiecznym korzystaniu z internetu. Obecnie w mÅ‚odszej grupie (7–12 lat) z rodzicami o cyberbezpieczeÅ„stwie rozmawiaÅ‚o 73 proc. badanych, a w starszej (13–17 lat) – 71 proc.
– Ogromna powinna być rola rodzica w edukowaniu online. 70 proc. dzieci mówi o tym, że chciaÅ‚oby tÄ™ wiedzÄ™ pozyskać od rodziców i stara siÄ™ jÄ… od nich pozyskać, choć oni nie zawsze sÄ… przygotowani – podkreÅ›la Jowita Michalska.
Co trzecie dziecko w obu grupach wiekowych wiedzÄ™ o tym, jak bezpiecznie korzystać z sieci, czerpie od znajomych, a ponad poÅ‚owa starszych dzieci wskazaÅ‚a wÅ‚aÅ›nie internet jako źródÅ‚o wiedzy. Jak podkreÅ›la ekspertka Digital University, w sieci jest dostÄ™pnych wiele szkoleÅ„ i darmowych materiaÅ‚ów edukacyjnych, które – co istotne – wykorzystujÄ… narzÄ™dzia doskonale znane dzieciom. Jednym z nich jest Miasto ING – gra edukacyjna na platformie gamingowej Roblox. MÅ‚odzi gracze mogÄ… tam gromadzić wirtualne pieniÄ…dze przez wykonywanie różnych zadaÅ„, dziÄ™ki czemu przez zabawÄ™ poznajÄ… nawyki finansowe i uczÄ… siÄ™ zarzÄ…dzać swoim budżetem. W trzecim sezonie gra zostaÅ‚a rozszerzona o moduÅ‚ Akademii CyberbezpieczeÅ„stwa.
– Aby trafić z naszÄ… misjÄ… edukacyjnÄ… na temat cyberbezpieczeÅ„stwa, staraliÅ›my siÄ™ dotrzeć do dzieci i mÅ‚odzieży w ich naturalnym Å›rodowisku, a mianowicie na platformie gamingowej Roblox – wyjaÅ›nia Aleksandra Trojanowska. – Tegoroczna edycja jest pod hasÅ‚em „Nie daj siÄ™ wkrÄ™cić w sieci”. W Akademii CyberbezpieczeÅ„stwa dzieci uczÄ… siÄ™ pożytecznej wiedzy podczas lekcji. Jest na przykÅ‚ad WF, który nie jest wychowaniem fizycznym, tylko wykrywaniem fake’ów, jest też matematyka do kwadratu, gdzie uczÄ… siÄ™, jak zbudować silne hasÅ‚o.
W poprzedniej edycji zorganizowano koncert z youtuberem Palionem, na którym „zjawiÅ‚o siÄ™” 55 tys. osób – to niemal tyle graczy, ile mieÅ›ci Stadion Narodowy. W pewnym momencie koncert zostaÅ‚ zhakowany, a wszystkie osoby uczestniczÄ…ce w nim wyruszyÅ‚y na wirtualne poszukiwania cyberprzestÄ™pcy. W trakcie tego poszukiwania rozwiÄ…zywali zadania, dziÄ™ki którym dowiedzieli siÄ™, jak lepiej siÄ™ chronić w wirtualnym Å›wiecie.
Do tej pory „Miasto ING” odnotowaÅ‚o 2 mln wejść, a zadania z obszaru cyberbezpieczeÅ„stwa wypeÅ‚niaÅ‚o ponad 300 tys. mÅ‚odych internautów.
