16 lipca br. Komisja Europejska przedstawi propozycjÄ™ wieloletnich ram finansowych. To bÄ™dzie dopiero poczÄ…tek wytężonych prac nad ksztaÅ‚tem nowego budżetu i trudnych dyskusji na ten temat, bo wÅ›ród paÅ„stw czÅ‚onkowskich, ale też w różnych frakcjach parlamentarnych jest wiele różnic dotyczÄ…cych szczegóÅ‚owych rozwiÄ…zaÅ„. Chodzi m.in. o podejÅ›cie do wspólnego zadÅ‚użania siÄ™, nowych źródeÅ‚ zasobów UE czy rozszerzania kompetencji UE.
– Ze strony Parlamentu Europejskiego część prawicowa jest zwolennikiem tego, żeby nie wprowadzać żadnych nowych zasobów Unii Europejskiej. Natomiast część lewicowo-liberalna, na czele z EuropejskÄ… PartiÄ… LudowÄ…, jest niestety zwolennikiem, po pierwsze, zwiÄ™kszenia skÅ‚adki czÅ‚onkowskiej dla paÅ„stw i wprowadzenia nowych zasobów wÅ‚asnych Unii Europejskiej, czyli miÄ™dzy innymi wspólnego dÅ‚ugu – mamy drugi wspólny dÅ‚ug, pytanie, czy to siÄ™ bÄ™dzie realizowaÅ‚o dalej, i oczywiÅ›cie wspólnych unijnych podatków lub propozycji, aby część chociażby wpÅ‚ywów z ETS-ów wpÅ‚ywaÅ‚a bezpoÅ›rednio do wspólnotowego budżetu – mówi agencji Newseria Anna BryÅ‚ka, posÅ‚anka do Parlamentu Europejskiego z Konfederacji.
Jak podkreÅ›la, różnice w podejÅ›ciu dotyczÄ… także utrzymania mechanizmu warunkowoÅ›ci, czyli uzależnienia wypÅ‚at unijnych funduszy od praworzÄ…dnoÅ›ci. Zdaniem europosÅ‚anki może to być wykorzystywane jako narzÄ™dzie do szantażu finansowego, a za przykÅ‚ad podaje wstrzymanie Å›rodków z KPO za rzÄ…dów PiS.
– OczywiÅ›cie Unia Europejska powoÅ‚ywaÅ‚a siÄ™ na praworzÄ…dność, na różne argumenty. Natomiast faktem jest to, że to byÅ‚a decyzja polityczna i to byÅ‚a decyzja zwiÄ…zana z tym, żeby zatrzymywać te pieniÄ…dze dla Polski. ZostaÅ‚y one odblokowane w momencie zmiany rzÄ…du, bez zmiany żadnej ustawy, zmiany żadnej polityki – mówi Anna BryÅ‚ka.
Jej zdaniem istotne jest to, czy paÅ„stwa czÅ‚onkowskie sÄ… za tym, aby przekazywać kompetencje w zakresie polityki finansowej Wspólnocie. Mowa zarówno o kompetencjach fiskalnych, jak i w zakresie zaciÄ…gania pożyczek na rynkach kapitaÅ‚owych.
– W Parlamencie Europejskim te zdania sÄ… podzielone. Moja grupa i część prawicowa jest przeciwnikiem dalszej federalizacji Unii Europejskiej i przekazywania nowych kompetencji Unii Europejskiej, także w zakresie polityki finansowej – zaznacza europosÅ‚anka.
Dotyczy to także polityki obronnoÅ›ci, która wedÅ‚ug Anny BryÅ‚ki powinna zostać wyłącznÄ… kompetencjÄ… paÅ„stw czÅ‚onkowskich, podobnie jak wydatki na obronność sÄ… po stronie paÅ„stw.
– Komisja Europejska Å›wietnie prowadzi politykÄ™ marketingowÄ…, PR-owÄ…, ogÅ‚aszajÄ…c 800 mld euro na obronność w Unii Europejskiej, ale maÅ‚ym druczkiem dopisujÄ…c, że 650 mld ma pochodzić z tego, że paÅ„stwa zwiÄ™kszÄ… o 1,5 proc. PKB swoje wydatki. WiÄ™c ten caÅ‚y ReArm Europe bÄ™dzie w budżetach narodowych – dodaje przedstawicielka Konfederacji. – Na ten moment uruchomiono fundusz z rozporzÄ…dzania SAFE, czyli ten wspólny dÅ‚ug, z którego majÄ… zostać sfinansowane pożyczki dla paÅ„stw czÅ‚onkowskich, wspierajÄ…ce europejski przemysÅ‚ zbrojeniowy. To jest gigantyczna puÅ‚apka dla Polski.
W ramach rozporzÄ…dzenia SAFE uruchomiono fundusz, z którego majÄ… zostać sfinansowane pożyczki dla paÅ„stw czÅ‚onkowskich wspierajÄ…ce europejski przemysÅ‚ zbrojeniowy. UE ma udostÄ™pnić do 150 mld euro zainteresowanym paÅ„stwom czÅ‚onkowskim na wniosek i na podstawie krajów krajowych. WypÅ‚aty majÄ… mieć charakter konkurencyjnych cenowo pożyczek dÅ‚ugoterminowych. Ponadto udzielane bÄ™dÄ… tylko w przypadku wspólnych zamówieÅ„, w których biorÄ… udziaÅ‚ co najmniej dwa paÅ„stwa.
– Jestem przeciwnikiem tego rozporzÄ…dzenia m.in. z tego powodu, że to Komisja Europejska arbitralnie bÄ™dzie decydować, na co te pieniÄ…dze bÄ™dÄ… szÅ‚y, że to bÄ™dÄ… wspólne zamówienia. To nie jest do koÅ„ca tak, że polski przemysÅ‚ zbrojeniowy może na tym skorzystać, dlatego że tam też sÄ… wyliczane odpowiednio komponenty, czyli 65 proc. to ma być udziaÅ‚ europejskich komponentów, 35 proc. to mogÄ… być paÅ„stwa trzecie – wyjaÅ›nia Anna BryÅ‚ka. – To Komisja Europejska bÄ™dzie decydować o tym, jak wyliczać skÅ‚ad tych komponentów, wiÄ™c to jest gigantyczna puÅ‚apka, gigantyczne ryzyko. Ja uważam, że wydatki zbrojeniowe powinny pozostać w kompetencjach paÅ„stw narodowych, że organizacjÄ…, która zajmuje siÄ™ obronnoÅ›ciÄ… paÅ„stw zrzeszonych w niej, jest NATO, a nie tutaj Unia Europejska próbuje sobie zawÅ‚aszczać kolejnÄ… politykÄ™.
Wspólne podejÅ›cie do wydatków na obronność jest o tyle groźne, że paÅ„stwa majÄ… różne potrzeby i interesy w tym obszarze.
– To nasz region jest zagrożony bezpoÅ›rednim atakiem, a nie Hiszpania czy WÅ‚ochy. Dla nich to jest zupeÅ‚nie obojÄ™tne, dla nich to nie jest żaden priorytet. Tutaj też wiÄ™c bÄ™dzie bardzo trudno znaleźć jakiÅ› konsensus – zaznacza europosÅ‚anka.
PaÅ„stwa czÅ‚onkowskie majÄ… także inne podejÅ›cie do wspólnego zadÅ‚użania siÄ™. Nie chcÄ… i nie zgadzajÄ… siÄ™ na to, żeby uczestniczyć w wieloletniej spÅ‚acie dÅ‚ugu.
– W nowej perspektywie pojawia siÄ™ bardzo jeden niepokojÄ…cy element, to znaczy spÅ‚ata zadÅ‚użenia z funduszu NextGenerationEU, czyli Fundusz Odbudowy, od 2028 roku. To jest kolejne bardzo silne obciążenie finansowe dla Unii Europejskiej i teraz jest pytanie, skÄ…d wziąć pieniÄ…dze na spÅ‚atÄ™ tego dÅ‚ugu, który bÄ™dziemy spÅ‚acać do 2058 roku? MyÅ›my bardzo mocno alarmowali w 2020 roku, że to jest duża puÅ‚apka, że Polska nie powinna siÄ™ zgadzać na ten wspólny dÅ‚ug. Już spÅ‚acamy odsetki od tego dÅ‚ugu, a za chwilÄ™ od 2028 roku bÄ™dziemy spÅ‚acać wÅ‚aÅ›ciwÄ… część. Tak że to jest najwiÄ™ksza zmiana, która musi zaistnieć, bo Unia musi zacząć spÅ‚acać ten dÅ‚ug w ramach NextGenerationEU, wiÄ™c tu na pewno bÄ™dzie zmiana, natomiast naszym zdaniem powinny być utrzymane zasady, które obowiÄ…zywaÅ‚y dotychczas w polityce finansowej i żadnych nowych zasobów wÅ‚asnych – ocenia Anna BryÅ‚ka.
PrzywoÅ‚uje także raport Draghiego, w którym znalazÅ‚ siÄ™ postulat dotyczÄ…cy utworzenia kolejnego dużego budżetu na wsparcie konkurencyjnoÅ›ci europejskiej gospodarki, co może mieć wpÅ‚yw na strukturÄ™ nowego, dÅ‚ugoterminowego budżetu UE.
