Kryzys na rynku energetycznym spowodowaÅ‚, że polskie firmy na niespotykanÄ… dotÄ…d skalÄ™ inwestujÄ… we wÅ‚asne źródÅ‚a OZE. Na taki krok zdecydowaÅ‚o siÄ™ już 17 proc. przedsiÄ™biorstw, kolejne 15 proc. ma to w planach na nadchodzÄ…cy rok, a 42 proc. zamierza siÄ™ zdecydować na takÄ… inwestycjÄ™ w dalszej przyszÅ‚oÅ›ci – wynika z raportu „Elektryczność 4.0”. NajchÄ™tniej wybieranym przez nie źródÅ‚em OZE sÄ… instalacje fotowoltaiczne, które – ze wzglÄ™du na szerokÄ… dostÄ™pność technologii i obowiÄ…zujÄ…ce systemy dotacji – sÄ… też najbardziej przystÄ™pne kosztowo. – OZE to jednak nie tylko kupowana za wÅ‚asne Å›rodki fotowoltaika, polskie przedsiÄ™biorstwa majÄ… też inne możliwoÅ›ci. MogÄ… m.in. zawrzeć umowÄ™ PPA na dostawy zielonej energii – zauważa Jacek Parys ze Schneider Electric.
W poprzednich latach wiÄ™kszość polskich firm nie dostrzegaÅ‚a bezpoÅ›redniego zwiÄ…zku miÄ™dzy kryzysem klimatycznym czy transformacjÄ… energetycznÄ… a ich wÅ‚asnÄ… dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… gospodarczÄ…. Jednak wybuch wojny w Ukrainie pociÄ…gnÄ…Å‚ za sobÄ… poważne zaburzenia na rynku surowców, co z kolei przeÅ‚ożyÅ‚o siÄ™ na skokowy wzrost cen energii elektrycznej i paliw. Wiele firm musiaÅ‚o też stawić czoÅ‚a potencjalnym niedoborom energii – pokazuje raport „Elektryczność 4.0”, opracowany przez Schneider Electric i FundacjÄ™ Digital Poland. Wynika z niego, że od stycznia 2022 roku do marca br. aż 86 proc. firm w Polsce zostaÅ‚o dotkniÄ™tych podwyżkami energii elektrycznej. Wzrost kosztów z tym zwiÄ…zanych zadeklarowaÅ‚o 93 proc. MÅšP i 65 proc. dużych przedsiÄ™biorstw.
– ZapytaliÅ›my 430 firm o wpÅ‚yw wzrostu kosztów energii na ich dziaÅ‚alność. Odpowiedź byÅ‚a jednoznaczna – blisko 90 proc. maÅ‚ych i Å›rednich przedsiÄ™biorstw powiedziaÅ‚o nam, że ich rachunki za energiÄ™ wzrosÅ‚y o ponad 160 proc. WÅ›ród dużych firm ten wzrost siÄ™gnÄ…Å‚ Å›rednio 90 proc. Krótkoterminowo te firmy sobie z tym poradziÅ‚y, przerzuciÅ‚y wzrost kosztów energii na konsumentów, podnoszÄ…c ceny za produkty i usÅ‚ugi. Natomiast dÅ‚ugoterminowo muszÄ… opracować strategiÄ™ budowy wÅ‚asnych, niezależnych źródeÅ‚ energii odnawialnej – mówi agencji Newseria Biznes Jacek Parys, dyrektor Pionu Sprzedaży RozdziaÅ‚u Energii w Schneider Electric, podczas XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu.
Podwyżki kosztów energii uderzyÅ‚y w dziaÅ‚ajÄ…ce w Polsce firmy na tyle mocno, że wiele z nich musiaÅ‚o ograniczyć nie tylko swój rozwój, ale i skalÄ™ dotychczasowej dziaÅ‚alnoÅ›ci, a także znaczÄ…co podnieść ceny oferowanych przez siebie produktów i usÅ‚ug. Z badania przeprowadzonego na potrzeby raportu wynika, że na taki krok zdecydowaÅ‚o bÄ…dź planuje siÄ™ zdecydować aż 86 proc. polskich przedsiÄ™biorców. Najczęściej dotyczy to firm z sektora produkcji (92 proc.), które doÅ›wiadczyÅ‚y też wyższych niż pozostaÅ‚e sektory Å›rednich podwyżek cen energii elektrycznej.
Kryzys uÅ›wiadomiÅ‚ też przedsiÄ™biorcom, jak ważne dla ich dziaÅ‚alnoÅ›ci jest zapewnienie sobie dostÄ™pu do stabilnej, konkurencyjnej cenowo i najlepiej zielonej energii. Wielu z nich uÅ›wiadomiÅ‚o sobie również, że sami muszÄ… podjąć dziaÅ‚ania w tym zakresie. Z badaÅ„ wynika, że na inwestycjÄ™ we wÅ‚asne źródÅ‚o OZE zdecydowaÅ‚o siÄ™ jak dotÄ…d 17 proc. polskich przedsiÄ™biorstw, w tym aż 51 proc. dużych firm. Kolejne 15 proc. ma to w planach na nadchodzÄ…cy rok, a 42 proc. zamierza siÄ™ zdecydować na takÄ… inwestycjÄ™ w dalszej przyszÅ‚oÅ›ci.
– DÅ‚ugoterminowo firmy myÅ›lÄ… o wÅ‚asnej generacji, ponieważ muszÄ… znaleźć bardziej optymalne kosztowo źródÅ‚a energii. Najprostszym i najtaÅ„szym rozwiÄ…zaniem jest instalacja fotowoltaiczna, która jest technologiÄ… ogólnodostÄ™pnÄ… i dość mocno wspomaganÄ… przez różne programy finansujÄ…ce – mówi ekspert.
Poza tym panele fotowoltaiczne sÄ… też najprostsze do wdrożenia pod kÄ…tem formalnym, a takie instalacje mogÄ… być w dość prosty sposób skalowane. Montaż instalacji PV o mocy do 50 kW jest co do zasady zwolniony z koniecznoÅ›ci uzyskania pozwolenia na budowÄ™, a wdrożenie projektu o wiÄ™kszej mocy wciąż jest też proceduralnie prostsze niż choćby instalacji wiatrowych. 77 proc. badanych firm wybraÅ‚o energiÄ™ sÅ‚onecznÄ…, 16 proc. energiÄ™ wiatrowÄ…, 15 proc.– biomasÄ™, a 13 proc. – energiÄ™ wodnÄ….
– OczywiÅ›cie, jeżeli firma decyduje siÄ™ na budowanie instalacji fotowoltaicznej, to jest dość duży koszt, przynajmniej ten poczÄ…tkowy – mówi dyrektor Pionu Sprzedaży RozdziaÅ‚u Energii w Schneider Electric.
Niedobór Å›rodków finansowych jest najczęściej wskazywanÄ… barierÄ… przez te firmy, które nie wdrażajÄ… ElektrycznoÅ›ci 4.0, czyli transformacji polegajÄ…cej na dywersyfikacji dostaw energii z rozproszonych, odnawialnych źródeÅ‚ i dodatkowo zarzÄ…dzanej cyfrowo, lub wdrażajÄ… jÄ… tylko w niewielkim stopniu. Deklaruje tak 38 proc. firm, dla porównania na brak wiedzy wskazaÅ‚o 24 proc.
– OZE to jednak nie tylko kupowana za wÅ‚asne Å›rodki fotowoltaika, bo polskie przedsiÄ™biorstwa majÄ… też inne możliwoÅ›ci. MogÄ… m.in. zawrzeć umowÄ™ PPA na dostawy zielonej energii. PolegajÄ… one na tym, że jest wytwórca energii, który zazwyczaj finansuje i buduje na terenie firmy farmÄ™ fotowoltaicznÄ…, a nastÄ™pnie ona odkupuje od niego wytworzonÄ… energiÄ™ na bazie zawartej umowy – wyjaÅ›nia Jacek Parys.
Umowa PPA (ang. Power Purchase Agreement) to dÅ‚ugoterminowy kontrakt na sprzedaż zielonej energii po ustalonej cenie, zawierany bezpoÅ›rednio pomiÄ™dzy jej wytwórcÄ… i odbiorcÄ…, zazwyczaj z pominiÄ™ciem spóÅ‚ki obrotu i operatora systemu dystrybucyjnego (choć to zależy od wariantu umowy). W ten sposób wytwórca energii z OZE zyskuje gwarancjÄ™ zbytu i staÅ‚ych przychodów przez kolejnych kilkanaÅ›cie lat, a czÄ™sto również komercyjne finansowanie dla swojego projektu OZE jeszcze na etapie jego budowy. Z kolei odbiorca ma przez dÅ‚ugi czas zapewnione dostawy energii po stabilnej i przewidywalnej cenie, co pozwala mu uniezależnić siÄ™ od zmiennej sytuacji rynkowej i może przy tym realizować cele dotyczÄ…ce dekarbonizacji.
Umowy typu PPA to coraz popularniejsza opcja wÅ›ród rodzimych firm. Najczęściej w grÄ™ wchodzÄ… instalacje typu on-site, budowane na terenie należącym do przedsiÄ™biorcy (na dachu, gruncie lub w postaci carportów) i zapewniajÄ…ce 100 proc. zużycia energii wyprodukowanej z instalacji. Takie rozwiÄ…zanie gwarantuje szybkość uzyskania odpowiednich zgód – zwÅ‚aszcza warunków przyłączeniowych, o które jest najtrudniej – oraz dÅ‚ugoterminowe bezpieczeÅ„stwo inwestycji i planowania kosztów, ograniczajÄ…c ryzyko wahaÅ„ cen energii.
Instalacja fotowoltaiczna w tym modelu może być zbudowana i sfinansowana przez przedsiÄ™biorstwo typu ESCO (Energy Service Company), czyli firmÄ™ Å›wiadczÄ…cÄ… usÅ‚ugi energetyczne, która w trakcie realizacji takiej inwestycji bierze na siebie caÅ‚e ryzyko techniczne i finansowe. Innymi sÅ‚owy instalacja jest budowana w 100 proc. ze Å›rodków ESCO, a nastÄ™pnie spÅ‚acana przez klienta z iloÅ›ci wyprodukowanej energii per kWh (takie usÅ‚ugi nazywane sÄ… też PVaaS – PV as a Service). Po stronie ESCO leży odpowiedzialność za utrzymanie i serwis instalacji przez caÅ‚y okres trwania umowy.
– Niezależnie od tego, jakÄ… inwestycjÄ™ planuje dana firma bÄ…dź inwestor i czy jest to farma fotowoltaiczna, czy wiatrowa – zawsze warto jednak najpierw przeprowadzić audyt energetyczny. Na tej podstawie jesteÅ›my w stanie wyskalować i okreÅ›lić optymalnÄ… stopÄ™ zwrotu z planowanej inwestycji – podkreÅ›la dyrektor Pionu Sprzedaży RozdziaÅ‚u Energii w Schneider Electric.
